ÇOCUK KALBİ KİTAP İNCELEMESİ

Merhaba arkadaşlar, bu seferki yazımda sizlere Çocuk Kalbi kitabının dış ve iç incelemesiyle bu kitabın güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymaya çalışacağım. Genel olarak okuyanların beğendiği bir kitap olan Çocuk Kalbi akıcı olan ve önerdiğim bir kitaptır. Şimdi bu kitabı inceleyelim.

1-) Dış İnceleme

a-) Boyut

Kitabın boyutu 13 x 19.5 cm’dir. Kitap hitap ettiği yaş grubuna göre boyutu normaldir. Kitabın sayfaları ne çok kalın ne de çok incedir. Sayfalar çocukların gözlerini yormamak için hafif sarı aydınlık renktedir. Kitabın tek kötü yanı kitapta resim bulunmamasıdır. Bu yüzden okurken çocuklar biraz sıkılabilir.

b-) Cilt

Kitabın içinde hiçbir görsele yer verilmemiştir. Kitabın kapak resminde ise baş kahramanımız olan Enrico’nın bir taburede elinde günlüğü ve kalemiyle çizilmiş bir resmi bulunmaktadır. Kapakta verilen bu resim çocukların zihninde canlandırdıkları baş kahramanı somutlaştırır.

c-) Harfler

Harfler ve yazılar beşinci sınıf öğrencisine uygun olarak yani 12 punto ve 1 satır boşluk ile yazılmıştır. Beşinci sınıftan küçük sınıflar için kitap göz yorucu ve çok yazılı gibi gelebilir. Bu yüzden alt sınıflar için pek uygun değildir.

2-) İç İnceleme

a-) Konu

1- Ele alınan konu çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarına uygun mu ?
Konu bir çocuğun üzerinden, günlük tarzında ele alındığı için çocuğun ilgi ve alakasına çok uygundur. Okuldaki arkadaşlarıyla ve öğretmeniyle nasıl geçineceği, öğretmeniyle ilişkisinin nasıl olacağını ve çocuğun aileye olan davranışı, ailenin çocuğa olan tutumunu, çocukların günlük hayatta karşılaşacağı sorunlara çok güzel örnekler verilip bu sorunlar karşısında nasıl bir tutum sergileyeceğine kitap eğlenceli bir şekilde değinmiştir. Bu yüzden ele alınan konu çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarına fazlasıyla uygundur.

2- Kurgulanan çatışmalar, çocuğun anlamlandırabileceği seviyede mi ?

Kitapta kurgulanan çatışmalar çocuğun anlamlandırabileceği şekildedir. Çünkü kitap günlük şeklinde olduğu için olaylar gün gün tarihlerine göre ayrılmıştır. Her bir gün en fazla 3 sayfa olacak şekilde sade, anlaşılır ve olay sırasına uygun verilmiştir. Bir günden diğer bir güne geçişte de olaylar arası çatışmalara dikkat edilmiştir. Olaylar bir çocuğun anlamlandırabileceği seviyede verilmiş, olaylar iç içe karışık bir şekilde verilmemiştir. Kitabın konusundaki olaylar somutlaştırılmış ve soyut konulara daha anlam kazandırmıştır. Bu sebeple bu kitap çocuğun kolaylıkla anlamlandırabileceği seviyededir.

3- Kurgulanan konudaki merak öğesi, çocukta merak uyandırıyor mu ?

Kitap günlük tarzında olduğu için her gün farklı konular işlenmiş ve kurgulanmıştır. Kitapta sadece bir olaya bağlı kalınmadığı için her bölüm için ayrı merak öğesi uyandırılmıştır. Enrico’nın her okunan günü, acaba diğer günleri nasıl geçecek, arkadaşlarıyla ne yaşayacak, ailesiyle ne yapacak gibi düşünceler merak uyandırmaktadır. Bu özelliği de kitabın bir solukta okunup bitirilmesine sebep olmaktadır. Kitapta karakterin başına gelen her olayda merak öğesi uyandırılmış ve çocukların dikkatinin canlı tutulması sağlanmıştır. Bu nedenlerle bu kitaptaki merak öğesi çocuklarda merak uyandırmaktadır.

Konu bir çocuğun bir yıllık okul hayatı ve ailesiyle olan ilişkilerini günlük tutarak aktarmasıdır. Enrico sınıf arkadaşlarının her birinin ayrı bir hikayesinin olduğunu, bazılarının ailesinin çok fakir bazılarının çok zengin olduğunu gözlemlemiştir. Enrico yaşadıklarını günlüğe yazdıkça sadece okulu değil hayatı da anlamaya başlar.

b-) Tema

1- Ele alınan konu ile tema arasında güçlü bir bağ var mı ?

Kitapta ele alınan konunun tema ile güçlü bir bağı vardır çünkü konu bir çocuğun okul hayatında gözlemlediği şeyleri bir yıl boyunca yazmasıdır. Bu günlükleri yazarken birçok temaya yer verilmiştir ve konu ile temaların hepsi birbirine bağlıdır. Konuda temaya bolca yer verilmiş ve konu ile çok güzel bağdaştırılmıştır. Bundan dolayı ele alınan konu ile tema arasında güçlü bir bağ vardır.

2- Okurda uyandırılmak istenen etki, çocuğun anlama düzeyine uygun mu ?

Okurda uyandırılmak istenen etki, çocuğun anlama düzeyine uygundur. Çünkü zaten olay bir çocuğun gözüyle anlatılır. Olayı anlatan baş kahramanımız bir çocuk olduğu için olayı doğal olarak bir çocuğun anlayabileceği şekilde anlatır. Yazar bu kitabını oğlunun günlüklerinden uyarladığı için tam olarak çocuklarda uyandırılmak istenen etkinin çocuğun anlama düzeyindedir. Okurda uyandırılmak istenen etki kahramanlarının ve arkadaşlarının başına gelenlerle somutlaştırarak çocuğun anlama düzeyine daha uygun hale getirilmiştir. Bu nedenlerle okulda uyandırılmak istenen etki çocuğun anlama düzeyine uygundur.

3- Uyandırılmak istenen etki çocuğa, hayata, insana, doğaya karşı bir duyarlılık kazanıyor mu ?

Uyandırılmak istenen etki doğaya karşı bir duyarlılık kazandırmasa da insana, çocuğa ve hayata karşı birçok duyarlılık kazandırır. Enrico’nun durumu olmayan arkadaşlarına yardım etmesi onların gurunu kırmaması, annesine babasına ve öğretmenine çok saygılı olması, arkadaşlarına manevi olarak destek olması bu tür duyarlılıklara örnek verilebilir. Enrico karakteri bir çocukta olması gereken bütün özellikleri taşır. Hayata karşı umut dolu bir karaktere sahiptir. Bu sebeplerle kitap çocukta hayata, insana ve çocuğa karşı pek çok duyarlılık kazandırır.

Bu kitabın birçok teması bulunmaktadır. Enrico’nun her gününde farklı bir temaya değinilmiştir. Bunlardan bazıları : hoşgörü, yardımseverlik, arkadaşlıktır. Bu eserde bu temalar çok güzel bir şekilde işlenmiş, çocuklara bu duyarlılıklar kazandırılmaya çalışılmıştır.

c-) Plan

1- Kitapta kurgulanan olaylar gereksiz ayrıntılardan uzak mı ?

Kitapta kurgulanan olaylar gereksiz ayrıntılardan uzak gayet basit bir şekilde verilmiştir. Gereksiz ayrıntılarla okuyucunun kafası karıştırılmamış, olaylar olduğu gibi aktarılmıştır. Kitaptaki olaylar çocukların normal hayatında karşılaşabileceği günlük olaylardır. Bu sebeplerden dolayı kitapta kurgulanan olaylar gereksiz ayrıntılardan uzaktır.

2- Olayların dışında karmaşık olmayan bir anlatım çizgisi oluşturulmuş mudur ?

Olayların dışında karmaşık olmayan anlatım çizgisi oluşturulmuştur. Olaylar gayet anlaşılır bir anlatım çizgisinde oluşturulmuştur, olaylar basit bir şekilde verilmiştir.

3- Merak öğesi okuma isteğini canlı tutabiliyor mu ?

Merak öğesi okuma isteğini her ne kadar canlı tutsa da kitabın sonlarına doğru okuyucunun canlı tutulamamaktadır. Ama genel olarak bu istek canlı tutulmaya çalışılmıştır. Her gün başka bir olayın işlenmesi bir günü okuduktan sonra diğer bir günün merak edilmemesine sebep olmuştur. Kitap okumayı sevmeyen bir çocuk için okuma isteği pek canlı tutulamamış diyebiliriz.

Kitabın planlamasında hiçbir karışıklık yoktur. Çünkü kitap günlükten uyarlandığı için gün gün ayrılmış gayet sade anlaşılır bir şekilde aktarılmıştır. Kitapta anlatılan olaylar gereksiz olaylardan uzak olayların dışında karmaşık olmayan bir anlatım çizgisinde oluşmuştur

d-) İleti

1- Çocuğun anlam evresine uygun mu ?

Kitap çocuğun anlam evresine uygundur çünkü kitapta bir çocuğun anlamlandırabileceği, zorlanmayacağı bir anlatım sergilenmiştir. Kitapta çocuğun neyi anlamlandırıp neyi anlamlandırmayacağına dikkat edilmiştir. Bu nedenden dolayı kitap çocuğun anlam evrenine çok uygundur.

2- İletiler edebi bir anlatımla mı oluşturulmuştur (okura sezdiriliyor mu) ?

İletiler bir çocuğun anlayabileceği kadar edebi bir anlatımla oluşturulmuştur. İletilmek istenen ileti verilen örnek hikayelerde sezdirilmeye çalışılmış, kitap bir çocuğun günlüğünden alındığı için de iletilerde çocuğun seviyesine göre edebi anlatım sergilenmiştir. Bu nedenlerden dolayı iletiler basit bir edebi anlatımla oluşturulmuştur.

3- İletilerde çocuğa karşı ve yaşama, insana karşı duyarlılık oluşturabilecek özellikler taşıyor mu ?

İletiler çocuğa, insana ve yaşama karşı çok fazla duyarlılık oluşturabilecek özellikler taşıyor. Çocuğun okulda ve ailesine karşı sosyal sorumluluğunun neler olduğunu, insanı kusurlarıyla sevip saygı duymasına bolca dikkat çekilmeye çalışılıyor. Bu iletilerde insana, çocuğa ve hayata karşı duyarlılık kazandırabilecek özellikler taşıyor.

Kitapta çocuğu hayata ve insanlara karşı duyarlılık kazandırmasını sağlayacak pek çok iletiler vardır. Bu iletiler kahramanımız olan Enrico ve sınıf arkadaşlarının başlarına gelen olaylar, onların yaşam tarzları ile çocuğa sezdirilmeye çalışılmış, mükemmel bir çocuğun nasıl olması gerektiği vurgulanmış ve ortaya böyle bir eğitici, öğretici kitap ortaya çıkmıştır.

e-) Kahramanlar

1- Kahraman duygu, düşünüş ve davranışlarıyla, tutumlarıyla geliştirilmiş mi ?

Kahramanımız üçüncü sınıfa giden bir çocuk olduğu için duygu, düşünüş ve davranış bakımından her ne kadar geliştirilmiş olsa da çocuk olduğu için arada hatalar yapmaktadır. Ama annesi ve babası her hatasında onu mektupla uyarmaktadır. Buda hem bir çocuğun hata yapabileceğinin normalliğini ve ailesinin bu yanlışına karşı sessiz kalmamasını sağlayarak nitelikli bir çocuk yetiştirmenin üstünde durulmuştur.

2- Öykü boyunca geçirdiği değişimler, edindiği yeni davranışlar, başından geçen olaylar doğru kurgulanmış mı ?

Enrico’nun öykü boyunca geçirdiği değişimler daha çok davranışla ilgilidir. Kahramanımız etrafını gözlemleyip günlüğüne yazdıkça hayata ve insanlığa karşı yeni şeyler öğrenmiş daha duyarlı, çalışkan, yardımsever bir çocuk olmuştur. Enrico’nun başından geçen olaylarda doğru bir şekilde kurgulanmış, öyküde herhangi bir kurgu hatası bulunmamaktadır. Öykü boyunca kahramanın başından geçen bütün olaylar sırasıyla okuyucuya aktarılmıştır.

3- Kahramanın yaşadığı değişimler inandırıcı mı ?

Öyküde fantastik veya bilim kurgu gibi anlatım özellikleri bulunmadığı, kahramanımız gerçek bir insan olduğundan ve gerçek bir olay anlatıldığından dolayı kahramanımız sadece davranışsal ve duyuşsal olarak değişmiştir. Bu değişmde birden değil inandırıcı bir şekilde yavaş yavaş kazandırılmıştır.

4- Kahraman ( varsa )ulaştığı başarıyı hak ediyor mu ?

Hikayede kahramanın ulaştığı büyük bir başarı yoktur. Kahramanın ulaştığı başarı hayata ve insana karşıdır. Kahramanımız bu başarıyı her gün gözlemleyerek ve yaşayarak öğrendiği için bu başarıyı hak etmiştir.

Kahramanımız üçüncü sınıfa giden ödev yapmayı sevmeyen ama arkadaşlarıyla iyi geçinen çevresine saygılı bir çocuktur. Arkadaşlarının ne şartlar altında çalışıp ödev yaptıklarını gözlemleyerek kendinden utanır ve derslerine daha çok önem verip, arkadaşlarına da maddi manevi destek olur. Kahraman çocuk olduğu ve çocukların güncel sorunlarını yaşadığı için çocukların çok kolay kendileriyle özdeşim kurabileceği düzeydedir.

f-) Dil ve Anlatım

1- Kısa ve yalın cümlelerle mi yazılmıştır ?

Cümleler kısa ve yalındır. Bunun sebebi romanın bir çocuğun ağzından yazılmasıdır. Cümleler çocukların anlayabileceği şekilde kısa ve yalındır.

2- Kitabın ilgisi çocuğa çekilmiş midir ?

Kitabın ilgisi çocuğa çekilmiştir. Adından da anlaşılacağı gibi çocuk kalbi kitabı ilgisi çocuğa çekilmiş, hatta kitabın tek ilgi konusu çocuk ve çocuk psikolojisi üzerinedir.

3- Çocuğun gelişim özelliklerine uygun olarak, Türkçenin söz varlığı, anlatım gücü edebi bir kurguyla sezdirilmiş mi ?

Kitap yabancı bir eser olduğu için bu görev yazar tarafından değil ama çevirmen tarafından gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Ama tam olarak çocuğun gelişim özelliklerine uygun, Türkçenin söz varlığı anlatım gücü edebi bir kurguyla hikayede sezdirilmiştir diyemeyiz.

4- Anlatım çocukların sözcük dağarcığını geliştirebilecek düzeyde mi ?

Bu soruya kısmen diyebiliriz. Çünkü kitapla genellikle çocukların günlük hayatta kullandığı, aşina olduğu kelimeler kullanılmıştır. Ama çok olmasa da çocukların sözcük dağarcıklarını geliştirebilecek düzeyde kelimeler vardır. Bu sebeple bu soruya kısmen cevabını vermekteyiz.

5- Anlatımda daha çok Türkçe kelimeler mi kullanılmış ?

Anlatımda özel isimler hariç diğer bütün kelimeler Türkçedir çünkü bu kitap İtalyancadan çevrilmiş bir eserdir. Çevirmen gayet sade ve Türkçeleşmiş bir şekilde çevirmiştir.

6- Noktalama ve yazım kurallarına uyulmuş mu ?

Kitapta noktalama ve yazım kurallarına uyulmuş ayrıca hikaye günlük tarzında olduğu için, günlük yazma tekniklerini hepsi doğru bir şekilde yapılmıştır.

Kitap dil ve anlatım bakımından çocukların kolayca anlayabilmesi bakımından gayet yalın ve sade bir dil kullanılmış, anlatımda çocuğun kelime dağarcığını geliştiren sözcüklere kısmen yer verilmiş, yazım ve noktalama, günlük tutma unsurları gibi konulara da fazlaca dikkat edilmiş akıcı anlaşılır doğal bir dil kullanılmıştır.